Ivo ligt in bed. Het is drie uur ’s middags en de zon schijnt. Van zijn ouders begrijp ik dat het er ook dit jaar niet in zit dat hij over gaat naar de volgende klas. Hij gaat niet of nauwelijks naar school en maakt geen huiswerk.
Ik ben bij zijn ouders thuis om daarover te praten. Zijn moeder loopt naar boven om te kijken of Ivo wakker is en ook aansluit bij het gesprek, maar hij is met geen mogelijkheid naar beneden te krijgen. Hij zegt dat het hem niet interesseert dat we over hem praten.
Na drie kwartier met Ivo’s ouders te hebben gepraat over hun zorgen, wensen en vooral over wat zij Ivo zouden gunnen, voelt het heel gek voor mij om weg te gaan. Ik wil zijn verhaal horen over deze situatie. Daarbij: zonder Ivo’s medewerking kan ik bijzonder weinig met de informatie die zijn ouders mij geven. Hij is zeventien jaar en we kunnen allemaal op onze kop gaan staan; als niet duidelijk wordt of hij gemotiveerd is, kunnen we niets bereiken.
“Wil je anders even boven bij hem kijken?” vraagt zijn moeder. “Je mag best naar boven gaan, hoor.”
Ik twijfel een kort moment en besluit dan: “als één van u met mij meegaat, wil ik wel een poging wagen om met hem te praten.”
Zijn moeder loopt met mij mee naar de zolder, waar Ivo’s kamer is. Zijn deur staat open en hij ligt in bed met zijn rug naar de deur toe, hoofd onder de dekens. Ik ga niet zijn kamer binnen, maar blijf al leunend tegen de deurpost staan.
“Hoi Ivo,” zeg ik.
“Hm,” bromt Ivo.
Ik vraag hoe het met hem gaat, of hij weet wie ik ben en wat ik kom doen. Op alle vragen antwoordt hij met “hm”. Soms een diepe zucht er achteraan.
Ik vraag of hij het goed vindt als ik hem uitleg waarvoor ik bij zijn ouders ben én waarom ik nu met hem kom praten.
Weer een “hm”: ik kan niet horen of het een ‘ja’ of een ‘nee’ is.
Daarom deel ik hem mede dat ik gewoon vertel waarom ik er ben en dat hij zelf mag kiezen of hij ernaar luistert.
Hij bromt nog een keer…en tegelijkertijd zie ik dat hij het dekbed van zijn oren haalt. Ik glimlach een beetje; hij wil het dus horen.
Ik begin met mijn verhaal, ik stop soms even, vraag of hij begrijpt wat ik zeg en of hij begrijpt dat de mensen om hem heen zich zorgen om hem maken.
Waar hij aanvankelijk in de weerstand zat, wordt hij gaandeweg het gesprek steeds toegankelijker. Als ik benieuwd ben naar hoe hij dit alles ervaart, bromt hij niet meer. Hij vertelt hoe zijn beleving is. Hij zegt dat er allerlei verbanden worden gelegd door de mensen om hem heen, die voor hem helemaal niet waar zijn. Daar wordt echter zo aan vastgehouden en dit frustreert hem dusdanig, dat hij besloten heeft dat het toch niet uitmaakt of hij wel of niet naar school gaat. Hij voelt zich niet gezien.
Ik complimenteer hem voor zijn openheid en merk op dat hij intelligent is. Zijn beredenering is sterk…en hij heeft een punt.
“Goed van je dat je dit zo vertelt,” zeg ik hem. “Ik zou het fijn vinden om hier volgende week met jou over verder te praten, want je zegt interessante dingen én je zegt dat je deze situatie ook wilt veranderen. Sta je ervoor open om volgende week naar kantoor te komen?”
“Ja hoor,” zegt Ivo.
“Fijn!” zeg ik.
Zijn moeder zit op de trap te wachten en steekt haar duim omhoog.
Ik zeg hem dat ik hem de volgende dag bel om een afspraak voor volgende week te maken. Hij vindt het prima.
“Heb ik trouwens mijn naam genoemd?” vraag ik hem voordat ik wegga.
“Ehm…weet ik niet,” zegt hij.
“Ik ben Maaike,” zeg ik.
“Oké. Hoi Maaike,” zegt hij, nog steeds met zijn rug naar me toe liggend.
“Hoi Ivo,” zeg ik lachend. “Ik bel je morgen”.
Ik loop weer naar beneden, praat nog kort na met zijn ouders en stap dan weer in de auto.
Wat Ivo ons allemaal kan leren? Dat de deur altijd eerst op een kiertje moet staan voordat je hem open trekt of dicht gooit. Dit geldt overigens niet alleen voor Ivo, maar zo zijn er nog tientallen kinderen en jongeren die dit in stilte naar ons schreeuwen.
Ga op zoek naar die kleine deuropening en ga er zorgvuldig mee om. En onthoud: piepende scharnieren zijn niet erg, zolang de deur maar blijft bewegen.